تأمین امنیت خلیج فارس و راهکار مناسب برای تحقق آن طی سالهای اخیر، بخصوص از زمان خروج نیزوهای انگلیسی به بعد، یکی از مسائل مورد توجه دولتهای منطقه و فرامنطقه بوده است. دلایل متعدد اقتصادی و سیاسی سبب گردیده است تا رهبران ایران نیز نه تنها نسبت به موضوع امنیت منطقه حساس باشند بلکه به دلیل تلقی از خلیج فارس به عنوان حیات خلوت خود، خواهان مشارکت در ساختار امنیتی در منطقه باشند. الگوی پیشنهادی ایران طی سه دهه اخیر تشکیل ساختاری با مشارکت همه دولتهای منطقه بوده است که البته پیشنهاد اخیر هیچگاه تحقق نیافته است و ترتیبات امنیتی در منطقه همیشه از سوی دولتهای خارجی، به ویژه آمریکا، تعیین گردیده است. حمله نظامی آمریکا به عراق و اشغال این کشور نه تنها چالشهای اساسی فراروی ترتیبات امنیتی موجود در منطقه ایجاد کرد بلکه طرح موضوع تغییر جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شکلگیری خاورمیانه جدید زمینهساز ابهام و سؤالاتی پیرامون ترتیبات امنیتی آینده در منطقه خلیج فارس گردید. لذا به نظر میرسد اساس پژوهش اخیر، این سؤال باشد که: «الگوی مناسب برای ساختار امنیتی خلیج فارس در آینده چیست و دولت ایران در ترتیبات اخیر چه نقشی خواهد داشت؟