بررسی امکان سناریوپردازی برای مدیریت بحران در شهر تهران (مورد مطالعه: زلزله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

زلزله ازجمله حوادث خانمان‌برانداز شناخته‌شده در حیات بشر است و ‌ایران نسبت به آن آسیب‌پذیر است. با توجه به موارد متعدد وقوع زلزله در ایران، لازم است که از سوی دولت و متخصصان، توجه بیشتری به بحث مدیریت بحران زلزله معطوف شود؛ به‌ویژه تهران که به‌منزله پایتخت ‌ایران از اهمیت راهبردی برخوردار است و به‌طور جدی در معرض ‌این تهدید طبیعی قرار دارد. سناریوپردازی به‌منزله ابزاری برای برنامه‌ریزی راهبردی در مواجهه با عدم اطمینان‌های ‌آینده، چند دهه‌ای است که مورد توجه قرار گرفته است. به همین منظور، با توجه به نارسایی‌های موجود در مدیریت بحران شهر تهران، بر ضرورت اتخاذ رویکرد سناریوپردازی برای مهار زلزله تهران تاکید می‌شود. در ‌این پژوهش ضمن مصاحبه عمیق با ده نفر از خبرگان علمی و اجرایی برای تحلیل داده‌های به دست آمده، تکنیک تحلیل تم استفاده شد و درنهایت پنج تم مهم شامل تم‌های ضرورت سناریوپردازی، موانع و چالش‌های سناریوپردازی، راهکار ایجاد زمینه سناریوپردازی، الزامات سناریوپردازی و پیامدهای سناریوپردازیشناسایی شدند. بررسی این تم‌ها نشان می‌دهند که توسعه سیستمی یکپارچه، با هدف حمایت از سناریوپردازی، تلاش برای مستندسازی و تسهیم اطلاعات، هماهنگ‌ساختن مجموعه سازمان‌هایی که می‌توانند به بهبود مدیریت بحران کمک کنند و تاکید بر اهمیت تخصص‌گرایی به‌منزله عاملی مهم در سناریوپردازی، ضرورت داشته و باید کارهای گسترده و مطالعات عمیقی برای ایجاد ملزومات و زیرساخت‌های آن برای کاربست در مدیریت بحران کشور و شهر تهران صورت پذیرد. لذا در انتهای پژوهش، مجموعه‌ای از پیشنهادهای اجرایی ارائه شده‌اند که به‌طور عمده معطوف به سناریوپردازی هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Possibility of Scenario Building for Crisis Management in Tehran (Case Study: Earthquake)

چکیده [English]

Earthquake is among natural disasters faced by humans, and Iran is among countries which are especially prone to such disasters. With regard to high frequency of earthquakes in Iran, more attention should be given to earthquake crisis management in Iran, especially in Tehran, which enjoys high strategic significance as the capital city of Iran and is seriously susceptible to quakes. Building scenarios is a tool for strategic planning when faced with future uncertainties and has been in focus for a few decades. Therefore, given the inefficiencies of crisis management in Tehran, it is suggested to adopt the scenario building approach to reduce the impact of Tehran's earthquake. In this study, data has been collected by interviewing 10 scientific and executive elites, and theme analysis has been applied to analyze data. Finally, five important themes including the necessity of scenario building, barriers, challenges facing scenario building, the best solution to provide the ground for scenario building, requirements of scenario building as well the consequences of the scenario building have been identified. Study of these themes shows that development of an integrated system with the goal of supporting scenario building, documentation, information sharing, coordinating organizations, and emphasis on expertise, are major steps which should be taken to improve crisis management. In addition, further studies are needed to prepare the necessary infrastructures of earthquake crisis management across Iran and Tehran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • crisis management
  • earthquake of Tehran
  • scenario
  • scenario building