2024-03-28T22:17:25Z
https://rahbord.csr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=17035
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
فراسوی چالشهای ایران و آژانس در پرونده هستهای
حسن
روحانی
در بحث هستهای حساسیت موضوع از اینجا نشئت میگیرد که در فناوریهای مربوط به بخش هستهای، بخش چرخه سوخت یک حساسیت ویژهای دارد. به دلیل اینکه توانمندی در چرخه سوخت، تقریباً مساوی است با توانمندی یک کشور برای ساخت سلاح هستهای در زمانی که اراده سیاسی آن کشور بر این امر تعلیق بگیرد. یعنی کشوری که چرخه سوخت دارد میتواند اورانیوم را غنی کند و کشوری که میتواند اورانیوم را تا یک مرز حدود 5/3 درصد غنی کند، این توانمندی را خواهد داشت که آن را تا بیش از ۹۰ درصد هم غنی کند و به همین دلیل، این توانمندی امروزه با حساسیت فوقالعاده در محافل بینالمللی مورد بحث است
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124133_df9a9e5fe3ab0c3f4321c785367c993e.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
اسلام و ایران در نگاه راست مسیحی آمریکا
کورش
احمدی
آنچه که از آن با عنوان «راست مسیحی» یا «صهیونیسم مسیح» یا «بنیادگرایی مسیحی» یاد میشود از جریانهای سیاسی بالنده در آمریکا است که طی دو دهه گذشته توانسته است نقش بیش از پیش مهمی در روند تصمیمگیریهای سیاسی در واشنگتن ایفا نماید. این جریان نقش بسیار برجستهای در انتخاب جرج بوش به ریاست جمهوری آمریکا و غلبه او در مرحله مقدماتی بر رقیب جمهوریخواهش، جان مک کین، و نهایتاً بر ال گور داشت. جریان مذکور همچنان یکی از پایههای مهم قدرت جرج بوش است و کمک فراوانی به جمهوریخواهان برای بازپسگیری کنترل سنا در انتخابات نوامبر و پیروزی مجدد در انتخابات ریاست جمهوری سال 2004 نمود. ; شکلگیری این جریان به سالهای اولیه دهه 1980 باز میگردد و مجموعهای از خواستها و مطالبات عمدتاً اجتماعی انگیزه اولیه حرکت پیشگامان آن بوده است. مخالفت مسیحیان دست راستی طی این دو دهه با آنچه که «شر اجتماعی» میدانند مانند، سقط جنین، همجنس گرایی، فمینیسم، سکس و خشونت در رسانهها و... تلاش آنها برای تثبیت و تحکیم آنچه «خیر اجتماعی» میشمرند، مانند خانواده سنتی، دعا در مدارس و... تدریجاً آنها را به تلاش برای کسب نفوذ سیاسی با هدف نیل به اهداف اجتماعی ترغیب کرده است. این جریان یا حداقل جناحی تندرو در درون آن از بازسازی جامعه برمبنای قوانین انجیلی سخن میگوید، احیای برخی مجازاتهای انجیلی مانند سنگسار را مطلوب میداند و خواستار جرم شمرده شدن برخی اعمال مانند زنا، همجنس بازی و اشاعه عقاید جعلی است
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124134_19f9cb66f53982cb9e2c69397e07fad9.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
با تأکید بر محور انگلستان فرصتها و تهدیدها در مسئله امنیت ملّی ایران
شهرود
امیرانتخابی
مهمترین اصل در شناخت کانونهای چالش و آسیب این است که اولاً چالشها مفاهیمی اعتباری هستند و احتیاج به تعریف دارند؛ زیرا در غیر این صورت همه چیز میتواند قابلیت تهدیدزایی داشته باشد و ثانیاً چالشها به مرور موضوعاتشان تغییرپذیر است و دامنهشان با افزایش تواناییها کاهش مییابد. بر این اساس برای ترسیم شرایط امنیتی مطلوب باید اقدام به شناسایی تهدیدات نمود و برای مصون ماندن از خطرات احتمالی نیز، راهکارهای مقابله با تهدیدات یا خنثیسازی آنها را مورد توجه قرار داد و در این راستا به طرح مسئله امنیت ملی کشور پرداخت و برنامههای امنیتی را طوری تدوین کرد که مجالی برای بررسی فرصتهای موجود باشد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124135_54cea24d06b1ef084f9e92807473a344.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
چالشهای استقلال ما از دیدگاه نظریههای وابستگی و جهانی شدن
مقصود
رنجبر
میل به سلطه جویی در نهاد انسانها قرار دارد و این ارادهی درونی در دولتها نیز تجلی پیدا میکند. این میل که برخاسته از طبیعت انسانی است به دنبال مطیع ساختن دیگران و بهرهبرداری از منابع و امکانات آنان است. با وجود این، میل به استقلال نیز میلی فطری و درونی است و انسانها، جوامع و دولتها به دنبال حفظ هویت و استقلال عمل خویش هستند و این امر موجب یکی از کشمکشهای دائمی میان انسانها و جوامع بوده است. از لحاظ سیاسی، از زمانهای گذشته، مداخلهی قدرتهای بزرگ در امور دولتهای کوچک، معمول بوده است که در دوران قدیم در قالب امپراطوریهای بزرگی در میآمد. در همان زمانها نیز ممالک ضعیفتر برای کسب حاکمیت خود به مبارزه میپرداختند و جنگهای بسیاری میان نیروهای امپراطوری و مردم تحت سلطه رخ میداد. اما آنچه در دوران معاصر، بیش از همه به بحث استقلال مربوط است، پدیدهی استعمار میباشد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124136_824540360d8425b361e2c2417954b7d6.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
پیامدهای هژمونیطلبی و یک جانبهگرایی آمریکا در عراق
سیدعباس
حسینی لایینی
رهیافت رئالیسم یکی از قدیمیترین نگرشهای پدید آمده در عرصه تحلیل و تبیین مسائل بینالمللی است. در تبیین یک جانبهگرایی آمریکا در حمله به عراق از رئالیسم تهاجمی استفاده میکنیم. این رهیافت بر بیشینهسازی قدرت به منزله هدف تا کسب جایگاه هژمونیک در نظام بینالملل به عنوان رفتار اصلی قدرتهای بزرگ تأکید میشود. این دسته از واقعگرایی مانند دیگر واقعگرایانی به مسئله امنیت به عنوان محور و پایه اصلی مباحثاتشان میپردازد، که در این حوزه به مسائلی چون «امنیت بینالمللی» «بقا» «موضوعات امنیتی مبتنی بر محور نظامی» «خوداتکایی در تحصیل امنیتی» «دولت محوری در مرجع امنیت» و «آنارشی» میپردازد. از این رو واقعگرایان، نظام بینالمللی را میدان مبارزه میدانند که در آن کشورها به صورت بیرحمانهای به دنبال فرصت میباشند تا از یکدیگر سود برده و امتیاز بگیرند و در این میان بیاعتمادی، اصل حاکم است. ; براین اساس، مبارزه برای قدرت، اولین گام برای پای نهادن در این عرصه میباشد و هر کدام از کشورها در صددند که قویترین بازیگر نظام بینالملل باشند و در مترصد فرصتهایی هستند تا قدرت خود را در برابر دیگر رقبا افزایش دهند. از این رو رئالیسم تهاجمی نیز با شناسایی دولتها به عنوان بازیگران اصلی روابط بینالملل بر این باور تأکید میورزند که قدرتهای بزرگ با شکلدهی سیاست بینالملل دارای بروندادهای با بیشترین تأثیرگذاری بر سیستم بینالمللی میباشند
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124137_75307916a8f3c79cc7e50aeae0a1e41f.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
مسائل امنیتی خلیج فارس پس از سقوط صدام
حسین
مسعودنیا
تأمین امنیت خلیج فارس و راهکار مناسب برای تحقق آن طی سالهای اخیر، بخصوص از زمان خروج نیزوهای انگلیسی به بعد، یکی از مسائل مورد توجه دولتهای منطقه و فرامنطقه بوده است. دلایل متعدد اقتصادی و سیاسی سبب گردیده است تا رهبران ایران نیز نه تنها نسبت به موضوع امنیت منطقه حساس باشند بلکه به دلیل تلقی از خلیج فارس به عنوان حیات خلوت خود، خواهان مشارکت در ساختار امنیتی در منطقه باشند. الگوی پیشنهادی ایران طی سه دهه اخیر تشکیل ساختاری با مشارکت همه دولتهای منطقه بوده است که البته پیشنهاد اخیر هیچگاه تحقق نیافته است و ترتیبات امنیتی در منطقه همیشه از سوی دولتهای خارجی، به ویژه آمریکا، تعیین گردیده است. حمله نظامی آمریکا به عراق و اشغال این کشور نه تنها چالشهای اساسی فراروی ترتیبات امنیتی موجود در منطقه ایجاد کرد بلکه طرح موضوع تغییر جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شکلگیری خاورمیانه جدید زمینهساز ابهام و سؤالاتی پیرامون ترتیبات امنیتی آینده در منطقه خلیج فارس گردید. لذا به نظر میرسد اساس پژوهش اخیر، این سؤال باشد که: «الگوی مناسب برای ساختار امنیتی خلیج فارس در آینده چیست و دولت ایران در ترتیبات اخیر چه نقشی خواهد داشت؟
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124138_74de9682ae7a8f3dfbce192ba45e5170.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
امیدها و تردیدهای ایرانیان پس از صدام
حسین
سپهر
تنایج مداخله نظامی آمریکا در عراق، برای ایران بینهایت متناقض مینماید. از اوایل ژانویه 2002 که عراق از سوی جرج بوش جزو «محور شرارت» معرفی شد، این کشور خود را در محاصره نیروهای آمریکایی یافت-که قبلاً در افغانستان، خلیج فارس، آسیای مرکزی، گرجستان و ترکیه حضور داشتند- و همزمان با آن ایالات متحده، ایران را از شرّ یکی از شرورترین دشمنانش یعنی صدام حسین رهایی بخشید. علاوه بر اینها، سقوط رژیم بعث در عراق، امکانات عملی نوینی برای ایران به ارمغان آورد. در واقع، ایران با آگاهی به ارتباط تنگاتنگی که میان روحانیون شیعهی ایران و عراق وجود دارد میتواند به ایفای نقش مهمی در عراق جدید امیدوار باشد. با این وجود، تناقض دیگری در این میان به چشم میخورد و آن اینکه، تشیع عراق که پیوسته با دعوت قبول رهبری صحنه سیاسی عراق از سوی گروههای مختلف روبهرو است، تمایلی به الهام گرفتن از مدل حکومت ایران ندارد. از طرف دیگر عملگرایی رهبران سیاسی-مذهبی شیعهی عراق و تمایل مراکز بزرگ دینی در این کشور به اتخاذ گرایش بسیار سنتی در رابطه با مذهب میتواند برای جمهوری اسلامی، که شاهد مناقشات و بحثهای گوناگون در درون خود میباشد، مشکلات تازهای به وجود آورد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124139_95ec0e57e650c254ccae3bffd4437484.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
ماهیت و تهدیدات نو وهابیزم
مهدی
بخشی شیخ احمد
بعد از حملات یازده سپتامبر به برجهای دوقلوی تجارت جهانی در آمریکا، تبلیغات وسیعی از سوی رسانههای مختلف غربی، باعث شده است تا واژههایی از قبیل تروریسم، ضد مدرنیته، مخالف غرب و ... با اسلام مترادف شوند. از سوی دیگر رفتارهای خشونتآمیز و خلاف شأن انسانیت گروههایی از قبیل القاعده و پذیرش راحت عقاید آنها از سوی برخی، مزید بر علت شده است تا کسانی که با اسلام آشنایی چندانی ندارند، آراء و عقاید این گروهها را با اسلام یکی بدانند. در این میان، تعصبهای خشک و اطلاعات غلطی که از اسلام به کشورهای غربی میرسد، به جای اینکه راه حل جدیدی را نشان بدهد، مشکلات را دو چندان میکند. بنابراین بهترین راه حل برای پاککردن چهرهی اسلام از اینگونه برداشتها و تصورات غلط این است که مبانی فکری این گروهها را بهتر بشناسیم. در این راستا، این پژوهش نیز به دنبال بررسی مبانی فکری و ریشههای به وجود آمدن چنین برداشتهایی میباشد. طبق فرضیهی این مقاله، ترکیب مذهب وهابیت با اندیشهی متفکران رادیکالی از قبیل سید قطب، باعث به وجود آمدن شبکهی القاعده شده است؛ محصول این ترکیب، نو وهابیت نام دارد. در این میان، انقلاب اسلامی ایران و اشغال افغانستان توسط شوروی در سال 1979 نیز، در به وجود آمدن سازمان القاعده، نقش کلید داشتهاند
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124140_659611b9aa09f7f2dbb4cc9d757f8e8c.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
ترکیه؛ اسطورهزدایی از مفهوم امنیت ملّی
مریمالسادات
امیرشاه کرمی
اهمیت ارتش ما رو به افزایش است زیرا ارتشیان در تقابل با جمهوری، دموکراسی و سکولاریسم قرار دارند . مسقود ییلماز، نخست وزیر سابق ترکیه، رهبر حزب مام میهن و شریک ائتلاف دولتی سه حزب در فاصله سالهای 2000-1999، در 4 اوت 2001 سخنانی ایراد کرد که باعث جدایی و انشقاق سیاسی گردید. در آن سخنرانی، ییلماز حول این موضوع بحث کرد که سیاستهای ترکیه، توسط «سندرم امنیت ملی» سرکوب شدهاند و این مسئله صرفاً جهت دموکراتیزه کردن و همگرایی سیستم سیاسی ترکیه برای الحاق به اتحادیه اروپا، صورت گرفته است. علاوه براین وی تأکید کرد که مجامع سیاسی و عمومی، مفهوم امنیت ملی را مورد بحث و بررسی قرار دهند. با این حال به نظر میرسد دستورالعمل ییلماز حاکی از آن میبود که امنیت ملی به عنوان ابزاری برای مشروعیت بخشیدن به نقش نظامیان در امور غیرنظامی، مورد استفاده قرار گیرد، به خصوص آنکه ارگانهای نظامی و حامیانشان براین امر تأکید داشتند که تقدم بخشیدن بر سکولاریسم غیرقابل انفکاک از رژیم، بیش از اصلاحات دموکراتیک اولویت دارد. از طرف دیگر، اتحادیه اروپا یک برنامه اصلاحات سیاسی طرحریزی کرده است که طبق آن، ترکیه میبایست تا پایان سال 2003 شرایط لازم برای پیوستن به اتحادیه اروپا و شروع گفتگوها بدین منظور را احراز کرده باشد. اهمیت روبه فزونی مفهوم امنیت ملی، با اقدامات اساسی اتحادیه اروپا در جهت فرآیند دموکراتیزاسیون در ترکیه، تنافض و تنش پیدا کرده است. سخنان مسعود ییلماز در خصوص مسائل نظامی، در حال کمرنگ شدن بود که یکی از فرماندهان نظامی که توسط ستاد کل ارتش معرفی شده بود، با انتشار سندی چهار صفحهای، ییلماز را به سختی مورد انتقاد قرار داد. انتظار نمیرفت که سخنان ییلماز به طور اساسی و مؤثر، سیاستهایی را که از پیش طرحریزی و تعیین شده بودند، دگرگون نماید. اهمیت این سخنرانی در آن است که در نوع خود، اولین نمونه میباشد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124141_4c3213a2fe9dbc1a7e6cba8a3b560cd0.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
درنگی در کارنامه 2004-1982؛ کمیسیون حقوق بشر و جمهوری اسلامی ایران
علی
کریمی خوزانی
از سال 1982 تا سال 2004 نزدیک به دو دهه جمهوری اسلامی ایران در کمیسیون حقوق بشر به عنوان کشور ناقض حقوق بشر معرفی میگردید و هر ساله قطعنامهای بر علیه ایران، صادر میشد، اما در پاسخ به این سؤال که چرا ایران به عنوان کشور ناقض حقوق بشر معرفی میشد؛ سه دیدگاه وجود داشت: دیدگاه اول که به عملکرد داخلی برای اثبات درست بودن قطعنامههای کمیسیون حقوق بشر اشاره میکرد. دیدگاه دوم که به دشمنی غرب با انقلاب ایران و تلاش آنها برای انزوای کشورمان با توجه به حربهی حقوق بشر اشاره میکند و علت آن را ساختار سیاسی کمیسیون حقوق بشر میدانند. و دیدگاه سوم تلفیقی از دیدگاه اول و دوم میباشد. در این تحقیق که بهترین راهکار عملی در برخورد با کمیسیون حقوق بشر به وسیلهی مطالعهی روابط متقابل جمهوری اسلامی با کمیسیون ارائه شود. اما در ابتدا برای اینکه به دیدگاه و نگرش ایران نسبت به کمیسیون حقوق بشر پی ببریم و همچنین عملکرد ایران را بررسی کنیم، لازم است مروری بر نحوهی نگرش ایران نسبت به سازمان ملل داشته باشیم. چرا که کمیسیون حقوق بشر، جزئی از سازمان ملل متحد میباشد و داشتن دیدگاه منفی و یا مثبت نسبت به سازمان ملل میتواند نگرش به کمیسیون حقوق بشر را تغییر دهد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124142_e84146bbce650b440794c5c0a2f156e8.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
هَمِپُرسگیِ کیهانشناسی مدرن و اسلامی
ستاره
مهدی زاده
به نظر من چشمانداز متافیزیکی اسلام را میتوان برای کیهانشناسان به مثابه کلیدی در تفسیر و تعبیر معانی ممکن کشفیات علوم نوین دانست. در چنین موقعیتی این سخنرانی به برخی مسائل جاری و معماهای کیهانشناسی و رابطهی آن با تعالیم اسلامی در ماهیت واقعیت، اشاره دارد. از جمله قابلیت درک جهان هستی، هماهنگی دقیق ساختارسازی و جهانی بودن قوانین فیزیک. حذف توضیح در باب علل غایی در مرکز مطالعات کیهانشناسی مدرن قرار دارد، که به نظر من این امر ما را به کشف بینهایت هستی رهنمون میشود. براساس تعالیم عرفانی اسلام، کل کهکشان یکی از محلهای ظهور خداوندی است با پدیدههایی جدید که مرتباً در معرض آفرینشاند. در نتیجه کسب دانش از منظر اسلام نامتناهی است. تلافی علم و دین را میتوان در همگرایی متافیزیکی روشهای مختلف کشف واقعیت، به وضوح دید و سرانجام تأکید من بر تفاوت رویکرد علم و دین در گسترهی جهان پس از مرگ است و اهمیت شکر، تقوی و حیرت به عنوان سه احساسی که همواره با کسب علم و دانش همراه است
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124143_068194aa24bfa50886e3508e670055aa.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
استهلال، تقویم و فتوا
سیدمصطفی
میرسلیم
ماههای قمری از آنرو اهمیت دارند که مناسبهای شرعی، به ویژه برای مسلمانان، بدان وابسته است. شروع ماههای قمری به اتّکای روایات چه برای اهل سنت و چه برای شیعیان، منوط به رؤیت هلال است. در هر ماه در منطقهای از زمین هلال قابل رؤیت و در منطقهای دیگر غیرقابل رؤیت است. بین این دو منطقه نواری وجود دارد که با توجه به شرایط متغیر ماه و زمین و خورشید، در هر ماه، دربارهی قابلیت رؤیت هلال اول ماه نمیتوان با پیشبینی قاطعانه نظر داد. نظر به گستردگی سرزمین ایران، آن نوار معمولاً سالی دو بار بر کشور ما میگذرد. برای تقویمنگاری یعنی پیشبینی امکان رؤیت هلال اول ماه به ویژه برای آن دو ماه بحرانی، باید ملاک رؤیت و اعتبار سرزمینی آن مشخص باشد واین امر وابسته است به فتوای شرعی دربارهی چگونگی محقق شدن اول ماه و اعتبار آن برای مناطقی غیر از مکان ناظر. مثلاً معتبر بودن استفاده از ابزارهای پیشرفتهی رصدی بر دقت تعیین مرز میان منطقه رؤیتپذیر و منطقه غیرقابل رؤیت میافزاید بنابراین چنان فتوایی بر تقویمنگاری قمری و تعیین تکلیف مردم در مناسبهای شرعی اثر میگذارد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124144_17e295202d25d11871db31eb7711afc8.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
بررسی تفاوت اجرای حکم قصاص در مورد زن و مرد
حسین
مهرپور
در قانون مجازات اسلامی ایران به تبعیت از فقه شیعه امامیه تفاوتهایی در اعمال مقررات کیفری بین زن و مرد وجود دارد. همچنان که اعمال مقررات مدنی نیز برخی تفاوتها بین زن و مرد به چشم میخورد که در بسیاری از آن موارد حداقل در یک برداشت ظاهری چنین به نظر میرسد که به جنس ذکور، امتیاز و برتری داده شده است. تفکر غالب و حاکم بر جوامع امروزی که در اسناد بینالمللی به خصوص اسناد حقوق بشری مثل منشور ملل متحد، اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، کنوانسیون محور هر نوع تبعیض علیه زنان، کنواسیون حقوق کودک و اسنادی از این قبیل منعکس است، رعایت تساوی بین زن و مرد و عدم تبعیض و تفاوت بر اساس جنس، میباشد. به موجب این طرز تفکر نباید مقرراتی وضع و احکامی مقرر واجرا گردد که نشاندهنده نوعی امتیاز و یا برترنگری مرد نسبت به زن باشد. تردیدی نیست که تفاوتهایی در ساختار طبیعی خلقت زن و مرد وجود دارد و همین تفاوت، خود موجب متفاوت بودن وظایف طبیعی و تکالیف و مزایای اجتماعی میگردد، ولی مهم این است که در وضع احکام و تکالیف و حقوق و مسئولیتها نباید به چیزی دیگر جز تفاوت طبیعی موجود بین زن و مرد توجه کرد و هر حکمی که مبنایش پایینتر دانستن ارزش انسانی زن نسبت به مرد باشد باید ملغی گردد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124145_9a62b5256266c43cbbf80654cb103fcb.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
نقدی بر مقاله «بررسی تفاوت اجرای حکم قصاص در مورد زن و مرد» قصاص یکسان مرد و زن خلاف شرع است
محمدحسین
واثقیراد
در این نوشتار به نفد نظر جناب آقای دکتر حسین مهرپور در موضوع تفاوت حکم قصاص زن و مرد، پرداخته میشود. وی در مقالهای (که در صفحات پیشین آمده است)، به «بررسی اجرای حکم قصاص در مورد زن و مرد» پرداخت و با استدلال به ظاهر آیهی: «وَ کَتَبنا عَلَیهِم فِیها أن النّفس بِالنّفسِ...» و ناتمام دانستن دلالت منطوقی و مفهومی دیگر آیات و با رد روایاتی که بیان کنندهی اختلاف هستند نتیجه گرفته است: مردان و زنان در برابر قتل دیگری یکسان قصاص میشوند، در این نوشتار به نقد این مطالب پرداخته شد و برای اثبات تفاوت استدلال گردید. امید است این جستار راحمل بر جسارت نکنند. که در گفتگوهای آکادمی باید بنا را بر «مهر» و «وثاقت» متقابل گذاشت
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124146_4f072e425034f10723b569fddc6ea797.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
نقد و بررسی کتاب جهانی شدن، قدرت و دموکراسی
سیروس
فیضی
کتاب «جهانی شدن؛ قدرت و دموکراسی» اثر مارک اف. پلانتر و الکساندر اسمولار، در واقع مجموعهی منسجم و گزیدهای از مقالات برخی از مهمترین نویسندگان علوم سیاسی و روابط بینالملل در مورد سرشت نظام بینالملل پس از جنگ سرد و تأثیر آن بر گسترش دموکراسی است. کتاب در قالب چهار فصل و ده مقاله تنظیم شده که در اینجا ابتدا مطالب هر فصل تبیین میشود و سپس در بخش ارزیابی، مورد نقد و ارزیابی قرار میگیرد
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124147_ad342f36ee5cd523ee9999ce2425fae8.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
ادوارد سعید به روایت خودش
علیرضا
خسروی
چندین سال است پزشکان تشخیص دادهاند که دچار یک بیماری مهلک شدهام؛ از این رو به نظرم رسید خوب است روایتی از زندگی خود در جهان عرب و ایالات متحده به یادگار بگذارم، از جهان عرب که در آن به دنیا آمدهام و سالهای شکل گرفتن خود را در آن گذراندهام و ایالات متحده که در آن به مدرسه، کالج و دانشگاه رفتهام، این کار به نظرم مهم آمد. همیشه یک احساس بر من غلبه داشت و آن، این که حس میکردم آدمِ خارج از مکانی هستم. پنجاه سال طول کشید تا با «ادوارد» خو کنم یا دقیقتر بگویم در کنار «ادوارد» کمتر معذب باشم. این «ادوارد» اسم انگلیسی ابلهانهای بود که مثل طوق لعنت به زور در گردن یک خانواده اصیل عرب به نام سعید افتاده بود. البته مادرم به من میگفت اسم شاهزادهی ویلز را روی من گذاشتهاند، که در سال 1935، سال تولد من شخصیت بلندآوازهای بوده است و سعید هم اسم عموها و پسر عموهای متعدد من بود. ; پدرم در جنگ جهانی اول در ارتش آمریکا خدمت کرده بود و بعد ساکن آمریکا شده بود که به برکت آن، آمریکایی بود. پدرم به سال 1895 در اورشلیم به دنیا آمده بود. پدرم از اورشلیم بیزار بود و با آنکه من در اورشلیم به دنیا آمده بودم و مدت زیاری را در آن شهر زندگی کرده بودیم، تنها چیزی که پدرم دربارهی آن میگفت: این بود که این شهر قدرت جسمانی و چه قدرت اخلاقی او بر سالهای آغازین زندگی من سخت حاکم بود؛ مادرم همیشه با عبارت «مرد خوب» از پدرش یاد میکرد، اما من نسبت به او کششی نداشتم
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124148_925bdf2cb54792ad05f941c5dcefcb0c.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
بازخوانی انتقادی آرای سعید از دیدگاه برایان ترنر
قاسم
زائری
شرقشناسی، به تعبیر ادوارد سعید، گفتمانی است که از قرن هجدهم در اروپا شکل گرفته است. شرقشناسان، سعی کردهاند در قالب این گفتمان، شناخت و معرفت مورد نیاز «غرب» از «شرق» را فراهم آورند. استعمارگران، پس از سلطه بر سرزمینهای مستعمره شده، برای کنترل و حکومت بر مستعرهنشینان و نیز اداره این جوامع، نیازمند آگاهی و شناخت بیشتری از ساختار سیاسی-اجتماعی و فرهنگی و اساساً هرگونه معرفتی بودند که به آنها در اداره و کنترل بهینهی این جوامع کمک کند. رسالت شناخت اولیهی جوامع مستعمره، بر دوش «مردمشناسان» افتاد. آنها راه مستعمرات را در پیش گرفتند و سعی نمودند تا با اطلاعاتی که از این جوامع فراهم میآوردند، قدرتهای استعماری را در اداره این جوامع یاری دهند. وقتی که کارِ مردمشناسان بر روی جوامع مستعمره، جدیتر شد و توسعه یافت، اساساً رشتهای آکادمیک در دانشگاههای غرب پدید آمد به نام: «شرقشناسی». از این پس مستشرقین (شرقشناسان) به صاحبنظران و متخصصانی در حوزهی شناخت و آگاهی نسبت به «شرق» تبدیل شدند؛ و نسبت به شناختِ شرق، «مرجعیت» نظری یافتند
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124149_9dc0cd8ada3d28af4409e082cf6d224b.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
به روایت ادوارد سعید؛ دنیا، متن و منتقد
نورالله
نورانی
سعید خود در این اثر، توضیح داده است که مقالات کتاب، به سه طریق به یکدیگر مربوط میشوند. نخست نگاه به دنیا مادی و دنیایی است؛ دوم: پس از این مرحله به مشکلات ویژه متون انتقادی معاصر پرداخته میشود. سوم: زمانی که فرهنگ میکوشد تا تفاهم یا سلطه داشته باشد و یا فرهنگ ضعیفتری را تسخیر کند، چه روی خواهد داد؟
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124150_acc6177ad4e7956fe0d88fc88467ea76.pdf
فصلنامه علمی راهبرد
راهبرد
1028-3102
1028-3102
1384
13
3
روشنفکر؛ در میانه تنهایی و وابستگی
قاسم
زائری
ادوارد سعید در کتاب نقش روشنفکر «آنگونه اندیشیده که زندگی کرده است». «نقش روشنفکر» بستهبندیِ نظری از سرگذشت زندگی سعید و نوع موضعگیریهای او در قبال مسائل مختلف است؛ در واقع این سعید است که یک بار زندگی را تجربه کرده و مشخصههایی که در کتاب ذکر شده را تجربه کرده است. اینک این تجربهها، در سالهای پایانی عمرِ سعید بر زبان رانده شده و بر صفحات کتاب نقش بسته است تا دیگران نیز از آن آگاه شوند و به کار بندند. «سعیدِ آواره شده از فلسطین»، «سعیدِ در تبعید»، «سعیدِ نامحرم برای گروههای قدرت»، «سعیدِ رو در روی نظام قدرت در آمریکا»، «سعید عنوان نمایندهی روشنفکرانِ مهاجرِ حاشیهای»، «سعید به عنوان منتقدِ عرفات و رهبری فلسطینی»، «سعید به عنوان نماینده فلسطینیهای سرکوب شده»، «سعید به عنوان مخالف جریان صلح خاورمیانه» و دیگر «سعیدها» هرکدام نمودِ یکی از رسالتهای روشنفکر هستند. روایت سعید از وظایف روشنفکر در جهانِ پرپیچ و خم و پیچیدهای میدهد که سعید در متن آن زندگی کرده است. ; سعید یک روشنفکر مدرن نیست؛ اغلب او را در نحله پست مدرنیستی جای دادهاند. سعید در این کتاب نشان میدهد که حتی در نظریهپردازیاش راجع به روشنفکر نیز «روشنفکرانه» عمل کرده و نخواسته است که در قالبها و در تقسیمبندیهای از پیش ساخته و معین شده باقی بماند. این یکی از بزرگترین درسهای سعید در مورد نقش روشنفکر است که خود بزرگترین و نخستین عامل به آن است؛ چرا که در چارچوب نظری پستمدرنیسم؛ نمیتوان سراغی از اخلاق جهانشمول وعام گرفت. در طرح نظری پستمدرن، فیالواقع هیچ فراروایتی وجود ندارد؛ روایتهای کلان و از آن جمله روایتهای کلانِ اخلاقی جهانشمولگرا زیر سؤال رفتهاند. در حالی که سعید یک پستمدرن، خوانده میشود، در بحث از رسالت روشنفکر سعی نمیکند تسلیمِ مقتضیاتِ پستمدرنیسم شود و همچون فوکو یا لیوتار روشنفکر را متخصصی بداند که در یک رشته یا حوزه تخصصی مشغول به کار و دارای اخلاق حرفهای است. سعید همچنان بر جهانشمولگرا بودنِ رسالتِ روشنفکر تأکید دارد؛ از این منظر روشنفکر باید بر ارزشهای عام انسانی برای نوع بشر تأکید کند
2005
09
23
https://rahbord.csr.ir/article_124151_48313d1816d0bae1dab06c67d7da356a.pdf