پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
فصلنامه علمی راهبرد
1028-3102
2588-6525
20
2
2011
08
23
مبانی نظری و راهبردی مدیریت ارتقای امنیت اجتماعی و فرهنگی در تهران
FA
افسر
افشاری نادری
os_naderi@yahoo.com
سیدرضا
صالحی امیری
dr.salehiamiri@gmail.com
اگرچه بروز آسیبها و ناهنجاریها در جوامع مختلف، تا حدودی طبیعی است، اما ذات زندگی اجتماعی بشر همواره با کمبودها، نارساییها و اختلالاتی مواجه است که بروز ناهنجاریها را ناگزیر میسازد. اگر این معضلات به میزانی رسیدند که به مسئله اجتماعی تبدیل شدند، شایسته توجه و تدبر جدی بوده و بایستی علل و عوامل افزایشدهنده بسترها، زمینهها و همچنین ابعاد و زوایای این ناهنجاریها بررسی و شناخته شوند و مبتنی بر پژوهشها و مطالعات، سیاستها و راهکارهای کنترل و مهار، تدوین گردد. مسائل و آسیبهای امنیت اجتماعی و فرهنگی، پدیدههای غیر فردی، واقعی، نسبی، قانونمند و قابل کنترل هستند که طرح و شناسایی علمی آنها مستلزم وجود یک واحد اجتماعی مشخص و اندیشمند است که با تعامل گروهی، جهت ارتقا و مدیریت آن اقدام گردد. مفهوم " فرهنگ امنیتی" از این اندیشه ناشی میشود که در هر نظامی، امنیت باید به منزله حقوق اساسی یک شهروند تلقی گردد؛ حقوقی که افراد جامعه میتوانند خواهان رعایت آن از جانب مسئولان اجرایی شوند. گفتمانهای جدید در نگاه به امنیت اجتماعی برخلاف دیدگاههای سنتی، امنیت را در بستر اجتماعی آن مطالعه مینمایند که از این منظر مؤلفههای اجتماعی در تکوین، استقرار و استمرار امنیت، نقش برجستهای پیدا میکنند و در این چشم انداز است که پارادایمهای تحلیلی متفاوتی متناسب با شرایط اجتماعی هر جامعه برای تحلیل و طراحی استراتژیهای امنیت پدیدار میشوند. پژوهش حاضر در راستای این اهداف، با بررسی اسنادی و پیمایشی احساس امنیت در تهران، در تلاش برای رسیدن به راهکارهای کنترل و مهار امنیت میباشد. نتایج به دستآمده حاکی از آن است که در میان متغیرهای اثرگذار بر امنیت، بیشترین تأثیر را متغیر سرمایه فرهنگی داشته است. بنابراین با نگاهی کلان به جامعه و با توجه به نتایج پژوهش، به طراحی الگوی ارتقای مدیریت امنیت اجتماعی و فرهنگی پرداخته شده است.
امنیت,امنیت اجتماعی,امنیت فرهنگی,احساس امنیت,بی سازمانی اجتماعی,سرمایه اجتماعی,سرمایه فرهنگی,حمایت اجتماعی,مدیریت امنیت فرهنگی و اجتماعی
https://rahbord.csr.ir/article_124410.html
https://rahbord.csr.ir/article_124410_d8120b9aa596762efda39cf2ff25c90f.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
فصلنامه علمی راهبرد
1028-3102
2588-6525
20
2
2011
08
23
معیارهای ارزیابی روششناختی تکنیکهای مطالعات آینده
FA
ابراهیم
حاجیانی
ehajiani@yahoo.com
با توجه به خلأ ادبیات موجود و عدم تأمل در باب مباحث پایهای، این مقاله درصدد گسترش مباحث روششناختی در حوزه مطالعات آینده میباشد. مسئله اصلی مقاله بررسی ضوابط ارزیابی محصولات و یافتههای تحقیقات آیندهنگری و نیز ملاکهای ارزیابی و تمیز تکنیکهای مختلف رایج در مطالعات آینده میباشد تا از قِبل آن امکان تشخیص توانمندیهای ذاتی هر کدام از تکنیکهای رایج و نواقص موجود در هر کدام فراهم آید. بر این اساس، پس از بررسی جایگاه مطالعات آینده در بین سایر روشهای تحقیق، مهمترین و رایجترین تکنیکهای آیندهپژوهی مرور اجمالی شده است. آنگاه توقعات و انتظارات مشتریان محصولات مطالعات آینده که شامل تصمیمگیرندگان ارشد دولتی، صاحبان صنایع و مدیران بخش خصوصی میشود، معرفی شده و در نهایت مهمترین ملاکهای روششناختی به منظور ارزیابی روشهای آیندهشناسانه شامل ارائه انواع آیندهها، تعیین اولویتها به آیندهها، تعیین نیروهای پیشران، تشریح مکانیسم علّی، معرفی و تشخیص بازیگران و کنشگران، ابتناء بر چارچوب نظری و قوانین علمی، قابلیت اعتباربخشی به یافتهها و پویایی روش توضیح و تشریح شده است. در نهایت طی ماتریس دوبعدی تکتک روشها با ملاکها مقایسه و تصریح شده که هر کدام از روشها دارای مزیتهای نسبی خاص خود هستند که در هنگام انتخاب تکنیک، بایستی به آن مزیتها و نیز توقعات و انتظارات خاصی که از هر کدام از روشهای مطالعات آینده انتظار میرود، توجه شود. همچنین پیشنهاد شده است تا محققان در هنگام اجرای طراحهای آیندهشناسی دست به ترکیب انواع روشهای آیندهپژوهی بزنند
مطالعات آینده,آیندهنگری,تکنیکهای آیندهنگری,آیندهشناسی و روششناسی
https://rahbord.csr.ir/article_124411.html
https://rahbord.csr.ir/article_124411_5dd0605c9b0d95a9af3d9dec4e56bde4.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
فصلنامه علمی راهبرد
1028-3102
2588-6525
20
2
2011
08
23
نسبت هویت ملی و وحدت ملی در ایران
FA
علیاصغر
قاسمی
ghasemi_aliasghar@yahoo.com
غلامرضا
ابراهیم آبادی
ebrahimabadi57@gmail.com
وحدت ملی یکی از مؤلفههای اقتدار و امنیت ملی و از جمله موضوعاتی است که همواره مورد توجه اندیشمندان حوزه جامعهشناسی سیاسی و دولتمردان کشورهای مختلف بوده است. این موضوع در چند دهه اخیر تحت تأثیر عواملی همچون زوال نظام استعماری و شکلگیری دولت – ملتهای جدید، فروپاشی بلوک شرق و تشدید منازعات قومی در برخی کشورها و در نهایت جهانی شدن و تشدید مهاجرهای بین المللی بیش از پیش مورد توجه واقع شده است. یکی از مباحث مهم مرتبط با موضوع وحدت ملی، «هویت ملی» است. هویت ملی یکی از اساسیترین عناصر و پیششرطهای ضروری دستیابی به وحدت و همبستگی ملی است. از آنجا که ایران نیز از جمله کشورهایی است که در طول تاریخ خود همواره با موضوع حفظ و تقویت وحدت و همبستگی ملی مواجه بوده است، این مقاله درصدد تبیین نسبت میان این دو مقوله در ایران با بهرهگیری از رهیافت جامعهشناسی تاریخی میباشد. بر همین اساس دو مقطع عمده از فراز و فرود وحدت ملی در تاریخ باستان و معاصر ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دستآمده نشان میدهد در مقاطع بررسیشده بین هویت ملی و وحدت ملی رابطه مستقیمی وجود داشته و تقویت یا تضعیف همبستگی ملی متأثر از سیاستها و عملکرد دولت در زمینه هویت ملی بوده است.
ایران,هویت ملی,وحدت ملی
https://rahbord.csr.ir/article_124412.html
https://rahbord.csr.ir/article_124412_7d850edab6ddc39a40088491e532cae6.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
فصلنامه علمی راهبرد
1028-3102
2588-6525
20
2
2011
08
23
سرمایه خانواده، سنگ بنای سرمایه اجتماعی
FA
حسن
روحانی
rouhani@csr.ir
در نوشتار حاضر پس از اشاره به گونههای سرمایه، بر سرمایه اجتماعی تمرکز شده و دیدگاههای نظریهپردازان سرمایه اجتماعی معرفی گردیده است. پس از نقد دیدگاههایی که از وجوه منفی سرمایه اجتماعی سخن گفتهاند، به وجه ارزششناختی این سرمایه اشاره شده، دیدگاههای اسلام در خصوص مفهوم سرمایه اجتماعی مورد بحث قرار گرفته و مفهوم «سرمایه خانواده» به عنوان مجموعه سرمایه اجتماعی انباشتی، بازتولید و بازتوزیع در خانواده ارائه گردیده است. مقاله پس از طرح محدودیتهای مربوط به تقویم و ارزیابی نسبتهای متقابل سرمایه اجتماعی و زندگی خانوادگی، به آثار فرسایشی زندگی مدرن بر سرمایه خانواده در غرب (تحت تأثیر تغییرات گسترده بر نهاد خانواده) میپردازد. در بخش پایانی مقاله، آسیبشناسی سرمایه خانواده در ایران با اشاره به چهار آسیب مهم (که نوعاً متأثر از تحولات دوران مدرن هستند)، تحلیل گردیده و نسبت به آثار روند واگرا و تهدیدکننده آن هشدار داده شده است.
سرمایه اجتماعی,سرمایه خانواده,استحکام خانواده,شکاف ارزشی,مصرفگرایی
https://rahbord.csr.ir/article_124413.html
https://rahbord.csr.ir/article_124413_87321ee50b800c6c6d47d27f496f51e1.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
فصلنامه علمی راهبرد
1028-3102
2588-6525
20
2
2011
08
23
بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش شهرستان سمنان
FA
زهر
ا احسانی
ehsaniiii52@yahoo.com
شاهرخ??
مکوند حسینی
shmakvand@yahoo.com
علی
اکبر? امین بیدختی
a-aminbeidokhti@yahoo.com
هدف مقاله حاضر، بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش شهرستان سمنان میباشد. نوع پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران و معاونان مدارس دخترانه و پسرانه در مقاطع ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان و پیش دانشگاهی در سطح دولتی بوده است و جمعیتی بالغ بر 186 نفر را در بر میگیرد. حجم نمونه آماری مورد نیاز به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای بر اساس جدول نمونهگیری مورگان تعیین شد. برای گردآوری دادهها، در این پژوهش از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی کامرون و کویین و مدیریت دانش شرون لاوسون استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون، آزمون t و تحلیل واریانس یکراهه استفاده شده است. نتیجه آزمون فرضیه اصلی این پژوهش حاکی از آن است که بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون سایر فرضیات بیانگر آن است که بین همه انواع فرهنگ سازمانی (قبیله، سلسلهمراتب، بازار، وضعیتسالار) و مدیریت دانش رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. به طور کلی طی نتایج تحلیل رگرسیون در گام اول مؤلفه فرهنگ سازمانی وضعیتسالار، وارد معادله رگرسیون شده است و 58 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین میکند. در گام دوم فرهنگ سازمانی قبیله به معادله اضافه شده است و به طور همزمان نزدیک به 60 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین میکنند. در نتیجه میتوان گفت که فرهنگ سازمانی یکی از مهمترین ابزارهای استقرار و اجرای موفقیتآمیز مدیریت دانش در سازمانها محسوب میشود. تغییر در فرهنگ سازمانی به منظور استقرار مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش باید به نحوی باشد که بیشتر، فرهنگ سازمانی وضعیتسالار و فرهنگ سازمانی قبیله نسبت به سایر فرهنگها مورد توجه قرار گیرد
فرهنگ بازار فرهنگ سلسلهمراتبی
https://rahbord.csr.ir/article_124414.html
https://rahbord.csr.ir/article_124414_7ce1d7737fdc23dedc36b672dd68a916.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
فصلنامه علمی راهبرد
1028-3102
2588-6525
20
2
2011
08
23
طراحی و ارائه الگویی بومی جهت ارتقای کارآفرینی سازمانی در دانشگاه مطالعه موردی: واحد علوم و تحقیقات تهران
FA
اسماعیل
کاوسی
ekavousy@yahoo.com
فرشاد
رحمتی زنجانطلب
dr46ali@yahoo.com
این پژوهش به منظور طراحی و ارائه الگوی بومی جهت ارتقای کارآفرینی سازمانی در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال 1388 انجام پذیرفته است. چارچوب نظری آن بر پایه مدل سهشاخهای و بر اساس سه دسته عوامل ساختاری، رفتاری(محتوایی) و زمینهای (محیطی) میباشد که میتوانند در ارتقای کارآفرینی سازمانی مؤثر واقع شوند. این تحقیق از نظر روش توصیفی و با استفاده از زمینهیابی یا پیمایشی و همچنین روش همبستگی انجام گرفته است و جامعه آماری آن تعداد 750 نفر از مدیران و کارکنان ارشد و میانی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی میباشند. یافتههای تحقیق حاضر نشان میدهد که این واحد از وضعیت کارآفرینی مطلوبی برخوردار نیست و به منظور استقرار کارآفرینی در آن بایستی باتوجه به عوامل ساختاری، رفتاری و زمینهای از فعالیتهای کارآفرینانه حمایت کند و بسترهای لازم رابرای اجرای آن فراهم آورد. براساس نتایج تحقیق، مدل عوامل ساختاری، رفتاری و زمینهای جهت ارتقای کارآفرینی سازمانی در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران ارائه شده است.
ارتقای کارآفرینی سازمانی,عوامل ساختاری,عوامل رفتاری,عوامل زمینهای,مدل سهشاخهای سلسلهمراتبی
https://rahbord.csr.ir/article_124415.html
https://rahbord.csr.ir/article_124415_77ff4758c258cd9759574d5823a1309d.pdf
پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام
فصلنامه علمی راهبرد
1028-3102
2588-6525
20
2
2011
08
23
ارزیابی روند توسعه ایران در سده اخیر با تأکید بر نظریه آشوب و نظریه بازی
FA
رضا
مجیدزاده
rezamadjidzadeh@erict.ac.ir
سعید
غلامی نتاج
nataj78@csr.ir
محمدباقر
نوبخت
nobakht@csr.ir
تغییر، مفهوم محوری تحلیل توسعه است. در تحلیلهای مرسوم که از انگاره پارادایم نیوتنی اثر پذیرفتهاند، تغییر به مثابه دگرگونی در بطن ساختار جامعه در نظر گرفته میشود. در مقابل، ساختار تحلیل نهادی در قالب پارادایم کوانتومی شکل یافته و از این روی تغییر را به مثابه دگرگونی کل ساختار جامعه قلمداد می-کند. البته دگرگونی کل ساختار، تغییر مختصات اجزای جامعه را نیز به همراه دارد. به عبارت دیگر رابطه متقابل هر دو بعد ساختار و اراده فاعل یعنی دو سطح کلان و خرد اجتماعی، روند تحول جامعه را تعیین میکند. شاخهای از نهادگرایان جدید به ویژه داگلاس نورث (2009) توسعه را به منزله فرایند گشایش دسترسی به حقوق مالکیت تعریف میکنند. در این صورت موضوعیت دو بعد ساختار و اراده فاعل به اهمیت نهادها به عنوان قاعده بازی برمیگردد، زیرا پویش گشایش دسترسی در نتیجه بازی بین گروههای مختلف اجتماعی تعیین میشود. علاوه بر این، موضوعیت نهادها منجر به اهمیت شرایط اولیه و وابستگی به مسیر طیشده خواهد بود. به این ترتیب، ترسیم پویش تغییر جامعه هم به تحلیل مقاطع تاریخی تعامل بین ساختار و اراده فاعل و هم به تحلیل روند تحول مسیر توسعه تاریخی از نظر شکستن وابستگی به مسیر نهادهای منجر به دسترسی بسته به حقوق مالکیت نیاز دارد. از این روی تحلیل نظریه بازی برای ارزیابی مقاطع تاریخی و تحلیل آشوب برای ارزیابی روند بلندمدت توسعه به کار میآیند. در این مقاله تلاش میشود تا ضمن بسط مدل نهادی تحلیل توسعه با تلفیق ابزار نظریه آشوب و نظریه بازی، تجربه توسعه ایران از این منظر ارزیابی و مسیرهای احتمالی توسعه کشور در آینده در نتیجه فعالیت جاذبهای سیستم جامعه ایران پیشبینی شود.
تحلیل توسعه,نظریه آشوب,نظریه بازی,تجربه توسعه ایران
https://rahbord.csr.ir/article_124416.html
https://rahbord.csr.ir/article_124416_af6f4e5690d90e30a4e481885872876f.pdf