پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که «چگونه میتوان با بهرهگیری از دانش هوشمندی توان دیدبانی سازمان را در راستای جلوگیری از غافلگیری، ارتقا داد؟». بهمنظور برجسته کردن دیدبانی ابتدا چالشهای آن را بررسی و سپس، کاربست هوشمندی را در فعالیتهای آیندهپژوهی مطالعه کردهایم. روش پژوهش، آمیخته، طرح پژوهش، اکتشافی متوالی، و نظریه آن، مبنایی بوده است. دانش بهدستآمده از مرحله کیفی، از طریق تکمیل پرسشنامه توسط فعالان آیندهپژوهی حاضر در مراکز پژوهشی و تصمیمسازی کشور پردازش شد. گفتنی است، جامعه آماری این پژوهش، براساس اطلاعاتی تکمیل شده است که پژوهشگران در مقالهها، کتابها، و کتابچههای مجموعهمقالات ارائه دادهاند (معرفی خودشان بهعنوان فعال حوزه آیندهپژوهی یا فعال حوزه هوشمندی). درنهایت، فرایندهای دیدبانی هوشمند راهبردی، با تکیه بر ویژگیهای دانش هوشمندی، ارائه شده است که با بهرهگیری از تکرار گامها برای دستیابی به بیشینۀ اطلاعات از محیط سازمان، میتواند با اطمینان بیشتری به شناسایی نشانههای ضعیف تغییر، درک نیات راهبردی رقبای سازمان، و هشدار بههنگام راهبردی در مورد شگفتیسازهای آینده بپردازد. این فرایندها میتوانند در راستای مدیریت راهبردی در سازمانها بهکار روند و با توجه به کمبود منابع دانشی در حوزه دیدبانی در کشور، برای افزایش کارایی فعالیتهای آیندهپژوهی، راهگشا خواهند بود.