ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلی انتقادی و راهبردی بر پیشفرضهای مدون دانش آیندهپژوهی
طی دهههای گذشته، شماری از اندیشمندان فعال در آیندهپژوهی، مجموعه فرضها (پیشفرضها) یا اصول موضوعهای را برای این رشته پیشنهاد کردهاند که هسته اصلی چارچوب شناختی- هنجاری رشته را تبیین میکند. کفایت این مجموعه گزارهها برای شکلدهی به چارچوب فکری آیندهپژوهی، نیازمند مطالعه موشکافانه و تأملاتی راهبردی و انتقادی است. از اینرو، ارزیابی ساختاری و محتوایی این گزارههای راهبردی از منظر برخی فعالان آیندهپژوهی و مؤلفان این نوشتار، در دستور کار قرار گرفته که نتایج آن نشانگر نقص و کمبود اساسی در این گزارهها است. برای ارتقای پیشفرضهای ارائه شده، دو راه کلی وجود دارد؛ اصلاح مجموعه پیشفرضهای موجود یا تدوین مجموعهای نو. هر دو راهکار، نیازمند توجه راهبردی و دقیق به مفاهیم مطرحشده در پیشفرضهای آیندهپژوهی رایج هستند. از اینرو، در پژوهش کنونی، فهرستی تجمیعشده از مفاهیم مطرح در پیشفرضهای آیندهپژوهی رایج، ارائه شده است. نگاهی گذرا به مفاهیمِ جزئیترِ مطروحه در آثار مطالعهشده، بهویژه در دسته مفهومی مرتبط با کنشگران، غلبه انسانمحوری بر چارچوب فکری آیندهپژوهی رایج، آشکار میشود. در این فضای مفهومی، بههیچوجه به اراده خدا و نقشآفرینی فرستادگان او در تاریخ بشر و آیندهاش، اعتنا نشده است. پس میتوان نتیجه گرفت که بهرهگیری از مفاهیم مرتبط با اراده خدا در تدوین پیشفرضها یا اصول موضوعه آیندهپژوهی، نوآوری تأثیرگذاری برای اندیشمندان موحد و بهویژه مسلمان به شمار میآید.
https://rahbord.csr.ir/article_124640_28f5a28a9197e7847689621c1e6877c6.pdf
2017-11-22
آیندهپژوهی
چارچوب شناختی هنجاری
اصول موضوعه
پیشفرضهای کلیدی
انسانمحوری
علیاصغر
پورعزت
pourezzat@ut.ac.ir
1
AUTHOR
محمد
مهدی ذوالفقارزاده
zolfaghar@ut.ac.ir
2
AUTHOR
مهدی
احمدیان
m.ahmadian@ut.ac.ir
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
الگوی نهادی آیندهنگاری راهبردی منطقهای در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران
امروزه در سطح ملی، آیندهپژوهی در قالب فعالیتهایی نوپا در برخی نهادهای حاکمیتی و دولتی آغاز شده است و برخی سازمانها برای ارتقای فرایندهای تصمیمگیری و سیاستگذاری خود، آیندهنگاری راهبردی را مورد توجه قرار داده و فعالیتهای قابلتوجهی در این حوزه انجام دادهاند، ولی آیندهنگاری راهبردی منطقهای، هنوز جایگاه نظری و عملی خویش را برای پدیدآوران آینده مطلوب مناطق در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران نیافته هست. مقاله حاضر سعی دارد آیندهنگاری راهبردی منطقهای و ارتباط آن با دیگر مفاهیم و فرایندهای آیندهپژوهی را بررسی کند و پس از ارائه تجربه کشوری پیشرو در عرصه آیندهنگاری راهبردی منطقهای، برای تبیین جایگاه نهادی آیندهنگاری راهبردی منطقهای در نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران الگویی ارائه کند. با توجه به هدف مقاله، یک روش تحقیق آمیخته به کار رفته که در گام نخست مفاهیم نظری بررسی و تدوین شده است و در گام دوم، تدوین الگو بر مبنای الگوسازی ساختاری تفسیری، تبیین و تحلیل شده است. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان آشنا با آیندهپژوهی و توسعه منطقهای تشکیل میدهند که با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند. ابزار جمعآوری دادهها مصاحبه و پرسشنامه بوده و اطلاعات بهدستآمده از خبرگان با استفاده از فن الگوسازی ساختاری تفسیری (ISM) تحلیل شدهاند. آیندهنگاری منطقهای از طریق نهادهای فعلی حاکم در نظام حکمرانی کشور نیز قابل اجرا است، ولی الگوی پیشنهادی دارای نهادهایی هست که در حال حاضر تشکیل نشدهاند. مشارکت نهادهای مختلف در بهبود کیفیت و جامعیت آیندهنگاری راهبردی نقش ویژهای دارد، همچنین شبکهسازی از ملزومات اساسی موفقیت این الگو است و برخی نهادهای همکار این سیستم بهمرورزمان شکل میگیرند و به اقتضای شرایط نیازمند تعامل شبکهای خواهند بود.
https://rahbord.csr.ir/article_124641_a073a9272adc817bfb10c2b429b8e7ae.pdf
2017-11-22
آیندهنگاری راهبردی
آیندهنگاری منطقهای
نظام حکمرانی
مدل آیندهنگاری
الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
حاکم
قاسمی قاسمی
ghasemi20@yahoo.com
1
AUTHOR
حسنعلی
اصغری
hasan.asghari@yahoo.com
2
AUTHOR
عینالله
کشاورز ترک
akeshavarz@gmail.com
3
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
دکترین مسئولیت حمایت: تبیین رویکرد قدرتهای بزرگ در قبال بحرانهای لیبی و یمن
بحران لیبی در سال 2011 به دلیل واکنش سریع و قاطع شورای امنیت در قالب دکترین مسئولیت حمایت و مداخله نظامی ناتو در این کشور، پرسشهای بسیاری را در رابطه با نوع و نحوه واکنش جامعه جهانی در قبال بحرانهای جاری بشری بینالمللی، بهویژه در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا مطرح کرده است. تقابل اهداف و منافع قدرتهای بزرگ در هر یک از این بحرانها و تلاش آنها در جهت تأمین امنیت و منافع ملی، افزایش حداکثری قدرت نسبی و از همه مهمتر بازدارندگی نقش و نفوذ رقبای دیرینه خود در کشور یا کشورهای هدف، موجب رویکردهای گزینشی در قبال بحرانهای بشری ازجمله بحرانهای لیبی و یمن شده است. در این نوشتار سعی میشود تا ضمن بررسی دکترین مسئولیت حمایت، رویکرد قدرتهای بزرگ، بهویژه اعضای دائم شورای امنیت در قبال بحرانهای لیبی و یمن تبیین و ارزیابی شود.
https://rahbord.csr.ir/article_124642_1b1a86aa67aa690868336c93e8426663.pdf
2017-11-22
دکترین مسئولیت حمایت
مداخله بشردوستانه
شورای امنیت
حقوقبشر
لیبی
یمن
زهرا
دولتخواه
zahra.dolatkhah@gmail.com
1
AUTHOR
نوذر
شفیعی
shafiee@hotmail.com
2
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سیاستهای اصلی در تدوین و اجرای راهبردهای آموزش محیطزیست در برنامه ششم توسعه
زیستمحیطی فائق آیند و از بروز معضلات و مخاطرات زیستمحیطی در آینده پیشگیری کنند که در فرایند برنامهریزیهای توسعه قرار گرفته و در تعامل تنگاتنگ و متوازن با سایر بخشها ملاحظه و اجرا شوند. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و تعیین سیاستهای اصلی در تدوین و اجرای راهبردهای آموزش محیطزیست کشور است تا با در نظرگرفتن این سیاستها بتوان برای اصلاح و اثربخشی این نوع آموزشها و متناسب ساختن آنها با نیازها و شرایط کشور در برنامه ششم توسعه اقدام کرد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری شامل متخصصان و دانشجویان مقطع کارشناسیارشد و دکترا در رشته آموزش محیطزیست است که چهل نفر به عنوان نمونه آماری در این تحقیق شرکت کردهاند. ابزارگردآوری دادههای تحقیق را پرسشنامه محقق ساخته است. دادههای تحقیق با روشهای آمار توصیفی شامل جداول فراوانی، درصد و میانگین وزنی و روشهای آمار استنباطی شامل آزمون تحلیل واریانس فریدمن و آزمون خیدو تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سیاستگذاری و تعیین راهبرد برای بازنگری و اصلاح آموزشهای زیستمحیطی درکشور ضروری است. در این خصوص، مشکلات اجتماعی و فرهنگی از مهمترین چالشهای آموزش محیطزیست به شمارمیروند. همچنین برای اثربخشی دورهها و برنامههای آموزش محیطزیست در قبال نیازها و شرایط کشور باید استفاده از فناوری، گنجاندن آموزش محیطزیست در دروس و ساعات برنامه درسی رسمی، برگزاری کارگاهها، فعالیتهای عملی و خارج از کلاس مورد تأکید قرارگیرند. در نهایت برای توسعه پایدار، افزایش مشارکت و مسئولیتپذیری در حفاظت از محیطزیست، ترویج اخلاق محیطزیست در آموزشهای رسمی، غیررسمی و همگانی الزامی است.
https://rahbord.csr.ir/article_124643_15ac18edf70c0f924bb5fdb3f12238b3.pdf
2017-11-22
آموزش محیطزیست
چالشها
الزامات
سیاستها
راهبردها
سیدمحمد
شبیری
smshobeiri@yahoo.com
1
AUTHOR
محمد
بیرجندی
mohamadbirjandi@yahoo.com
2
AUTHOR
مریم
لاریجانی
larijani.research@yahoo.com
3
AUTHOR